Co to jest kortyzol i jego wpływ na organizm

Kortyzol to hormon, który jest wytwarzany przez korę nadnerczy. Jego produkcja jest kontrolowana przez podwzgórze i przysadkę mózgową, które są ważnymi częściami mózgu.

Proces wytwarzania kortyzolu

Proces wytwarzania kortyzolu zaczyna się od wydzielania hormonu adrenokortykotropowego przez przysadkę mózgową. Substancja ta reguluje aktywność nadnerczy, które zaczynają produkować kortyzol.

Cykl wydzielania kortyzolu

Kortyzol ma określony wewnętrzny rytm sekrecji. Zwykle jego poziom jest najwyższy tuż po przebudzeniu, co pomaga organizmowi obudzić się i rozpocząć dzień. Z biegiem czasu poziom kortyzolu maleje, a wieczorem osiąga minimalne wartości, gdy jego rolę przejmuje melatonina, hormon sprzyjający zdrowemu snu.

Funkcje kortyzolu

Kortyzol pomaga organizmowi radzić sobie z fizjologicznymi i psychologicznymi stresami. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie organizmowi szybkiego źródła energii w obliczu zagrożenia lub stresu. Podwyższony poziom kortyzolu uruchamia mechanizmy „walcz lub uciekaj”, przygotowując organizm do aktywności.

• Podwyższenie ciśnienia krwi
• Przyspieszenie akcji serca
• Poprawa przepływu krwi i zaopatrzenia mięśni
• Poprawa pracy układu oddechowego
• Nasączanie krwi tlenem

Skutki długotrwałego podwyższonego poziomu kortyzolu

Przewlekły stres lub choroby związane z podwyższonym poziomem kortyzolu mogą prowadzić do różnych zaburzeń, takich jak guzy przysadki mózgowej i nadnerczy, a także nadmierne stosowanie leków glikokortykosteroidowych.

Objawy nadmiaru kortyzolu

• Otyłość, szczególnie w okolicach twarzy, szyi i brzucha
• Rumieńce na policzkach
• Cienkie kończyny i powiększona klatka piersiowa
• Powstawanie purpurowych pasów na skórze
• Wysypki i opóźnione gojenie ran

Objawy niedoboru kortyzolu

Niedobór kortyzolu może objawiać się osłabieniem, depresją, trudnościami z budzeniem się i przewlekłym zmęczeniem. Można również zauważyć nadmierną pigmentację skóry lub wzrost owłosienia w miejscach, gdzie zwykle nie rosną.

Diagnostyka poziomu kortyzolu

W celu diagnostyki niedoboru lub nadmiaru kortyzolu wykonuje się badanie poziomu tego hormonu w ślinie. Najlepiej przeprowadzać badanie w kilku probówkach w ciągu dnia, aby śledzić dynamikę jego poziomu.

Podsumowanie

Jeśli zauważyłeś objawy wskazujące na nadmiar lub niedobór kortyzolu, warto skonsultować się z lekarzem w celu diagnozy i wykonania niezbędnych badań.

Mamy nadzieję, że te informacje były pomocne. Dziękujemy za uwagę!